حلال یک واژه عربی است که به آنچه که توسط جوامع مسلمان پذیرفته شده و مجاز محسوب می شود اشاره دارد. این واژه در سال 1997 به عنوان یک استاندارد جهانی مطرح شد و برای تائید سلامت محصولات غذایی مورد استفاده قرار گرفت.
بر اساس آئین نامه مربوط به آن، نه تنها تولید محصولات باید بر اساس قوانین خاص انجام شود بلکه نگهداری، حمل و نقل و ذخیره سازی آن ها نیز باید قوانین حلال را شامل شوند. لازم به ذکر است که نشان حلال علاوه بر اینکه توسط مسلمانان مورد توجه قرار می گیرد، سایر ادیان نیز به آن اهمیت داده و این استاندارد را نشانی از سلامت و کیفیت تولیدات می دانند.
رعایت استانداردهای حلال برای وارد نمودن محصول به کشورهای اسلامی امری ضروری است، لذا حکومت های اسلامی با رعایت استانداردها و قوانین لازم ، توسعه ی تجارت حلال را فراهم می نمایند.
دین اسلام از تمامی پیروان خود خواسته است تا آداب و قواعد را در مورد غذا، نوشیدنی ها، ذبح حیوانات و …رعایت کنند. در دین اسلامی مصرف آن دسته از مواد غذایی مجاز است که حلال باشند.
در حال حاضر در شرایط جهانی شدن باید این معیارهای حلال در همه سرزمین ها به شکلی کاملا استاندارد تدوین و از طرف مراکز نظارت، دائمی شود و کلیه محصولات با نشانه خاصی که امنیت خاطر مصرف کنندگان را تضمین کند در سطح جهانی ارائه شود.
تولیدکنندگان باید این نظارت را پذیرفته و با درج این نشان بر روی محصولات خود، مصرف کنندگان مسلمان در همه ی نقاط جهان را امنیت خاطر بخشند. در سال های اخیر این علامت تجاری به صورت یک علامت جهانی از طریق کشورهای اسلامی به سراسر دنیا معرفی شده است. و کشور های غیر اسلامی نیز از این مورد استقبال کرده اند. در کنار استانداردهای مدیریت صنایع غذایی نظیر اخذ گواهینامه ایزو 2200 و HACCP ، استاندارد غذای حلال نیز کمک چشمگیری به توسعه صادرات و سلامت محصول دارد.
مطالب مشابه : ISO 9001:2015 چیست ؟
گواهینامه ی بین المللی حلال:
یک نشان تجاری است که مورد قبول جوامع اسلامی بوده و بر روی مواد غذایی، آرایشی، بهداشتی، دارویی و … درج می گردد. در حال حاضر 57 کشور مسلمان عضو سازمان همکاری های اسلامی (OIC) در اکتبر 2010 در ترکیه، استاندارد غذای حلال را تدوین و امضا نموده اند. و قصد دارند در حوزه های پوشاکی، ترانزیت، مواد آرایشی، مواد بهداشتی، محصولات دارویی، خدمات مالی و سایر خدمات جانبی نظیر کسب و کار، تفریح، بیمه و … وارد شوند تا پاسخگوی نیاز بازار جهانی در خصوص استانداردهای حلال و تجارت محصولات باشند.
البته منظور از غذای حلال، تنها گوشت نیست ، بلکه دیگر اقلام غذائی مانند ( شیرینی جات، کنسرو غذای منجمد شده، محصولات لبتی، فرآورده های نانی، فرآورده های ارگانیک و … ) را نیز شامل می شود.
بر اساس بند یک آیین نامه صدور گواهی حلال، غذاهای حلال به نوشیدنی ها و خوراکی هایی گفته می شود که حلال بوده و بنا بر قوانین اسلامی مورد تائید واقع شده اند. از جمله ضوابط کلی که در این آیین نامه قید شده اند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- محصول مورد نظر باید فاقد هر نوع ماده ای باشد که طبق قانون اسلامی غیر مجاز و ممنوع اعلام شده است؛
- تمام مراحل تولید، ،فرآوری، حمل و نقل و حتی ذخیره سازی محصولات نباید با تجهیزاتی که از متریال های غیر مجاز ساخته شده اند در تماس باشند؛
- در صورتی غذاهای حلال را می توان در کارخانه هایی که غذاهای حرام تولید و نگهداری می کنند تولید نمود که ناظر شرعی بر فرایند تولید نظارت داشته و به منظور پرهیز از تماس مواد حلال و حرام، تمهیدات لازم را بیندیشد؛
- اگر در تولید، نقل و انتقال و ذخیره سازی غذاهای حلال و حرام از تجهیزات مشترک استفاده شود، ناظر شرعی باید بر تولید محصولات حلال نظارت کند و ابزار و تجهیزات بر اساس ضوابط اسلامی شسته شده و آبکشی گردند؛
- گواهی حلال تا مدت زمان خاصی اعتبار دارد، از این رو پس از انقضا باید مجدداً تمدید شود.
اخذ گواهینامه ی حلال چه مزایایی دارد؟
اخذ این نشان همانند سایر علامت های تجاری، مزایای قابل توجهی در بر دارد که در ذیل به آن ها اشاره شده است:
- گواهینامه ی بین المللی حلال به مسلمانان این اطمینان را می دهد که محصول مورد نظر از سلامت کامل برخوردار بوده و مطابق با قوانین اسلامی تولید شده است؛
- با نشان حلال می توان به بازار مصرف جوامع اسلامی دست یافت؛
- محصولات مختلفی که از این علامت برخوردارند در بازار جهانی مطرح شده و می توانند به جایگاه ویژه ای در بین رقبای خود در حوزه صادرات دست یابند؛
- با این استاندارد می توان سیستم مدیریت را بهبود بخشید؛
- به مصرف کنندگان مسلمان اطمینان می دهد که کلیه ی مراحل تولید محصول، مطابق با الزامات حلال کنترل شده اند؛
- یادآوری می کند که محصول، نه تنها مقررات حلال بلکه شیوه های اکیدا بهداشتی را رعایت نموده است؛
- در صورتی که یک محصول دارای برند معتبر بوده و از نشان استاندارد برخوردار باشد می تواند در سطح بالاتری از فروش قرار گیرد.
در کلیه ی مراحل تولید غذا، درصورتی که موارد زیر رعایت شود، محصول نهائی حلال است:
- در محصولات یا عناصر آن هیچ منبعی از مواد غیرحلال نباشد( موادی که در احکام اسلامی حرام هستند )؛
- کمترین مقدار از مواد غیرحلال طبق احکام اسلامی در محصولات وجود نداشته باشد؛
- محصولات و یا عناصر آنها باید سالم بوده و مضر نباشند؛
- محصولاتی که آماده و تولید می شوند، با استفاده از تجهیزات و وسایلی که عاری از هر گونه آلودگی به مواد حرام هستند، انجام شود؛
- در جریان آماده سازی، فرآوری، بسته بندی یا حمل و نقل، غذای حلال باید از هر گونه غذای دیگری که شرایط خاص در بندهای (1)، (2)، (3) و (4) را دارا نیستند، به صورت جداگانه نگهداری شوند؛
- در جریان آماده سازی، فرایند تولید، بسته بندی، ذخیره سازی و یا حمل و نقل، اجازه حمل هیچ گونه اجزای حرام و یا نجس از قبیل حمل پس مانده و یا مایع محلل عصاره و یا هرگونه پشتیبانی تولید حتی اگر آنها به عنوان غذا نباشند، نباید وجود داشته باشد؛
- در صورتی که تماس مستقیم با غذا وجود دارد باید از کارگر مسلمان استفاده شود.
مهمترین اصطلاحات و تعاریف در گواهینامه ی بین المللی حلال:
در این استاندارد با اصطلاحات و مفاهیم زیر سروکار داریم:
- غذای حلال: غذای حلال، پاک و طاهر است و نجس نیست. غذای سالمی است که اجازه مصرف آن مطابق با احکام شریعت اسلامی داده شده است و باید عاری از هر گونه عناصر حرام و نیز نجاست باشد.
- شیوه ی تولید مطلوب: طرز عمل درخصوص بهداشت پرسنل و ساختمان به منظور تضمین ایمنی و سلامت محصول؛
- شیوه ی بهداشتی مطلوب: تدابیر درنظر گرفته شده در مراحل زنجیره ی غذا جهت اطمینان از سلامت غذا برای مصرف؛
- غذای اصلاح شده ی ژنتیکی: خوراکی ها و آشامیدنی هائی که شامل محصولاتی با کیفیت اصلاح شده از لحاظ ژنتیکی هستند؛
- حلّالها: هر ماده ای برای تجزیه ی مواد غذائی یا هرگونه اجزاء و ترکیبی از آن گونه، شامل هرگونه ماده ی آلوده ی موجود در آن ماده ی غذائی یا روی آن.
